Khmer Dictionary: ភូមិ
Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary
-
ភូមិ
( ន.នាមសព្ទ )
[ភូម ]
or ភូមិ៍
( សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ), បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
(ភូមិ) ផែនដី, ទីដី; តំបន់; ផ្ទៃ; ទី; ជាន់; ថ្នាក់ ។ ខ្មែរច្រើនប្រើសំដៅទីដែលមានប្រជុំផ្ទះលំនៅក្នុងតំបន់នីមួយៗ : ភូមិតូច, ភូមិធំ ។ ភូមិឋាន ទីភូមិ ។
- ភូមិលំនៅ ផ្ទះលំនៅក្នុងភូមិ ។
- ភូមិភាគ (ភូ-មិភាក) ប៉ែកផែនដី, ប៉ែកទីតំបន់ ។
- ភូមិប្រទេស (ភូមិ--) ប្រទេសផែនដីនីមួយៗ ។ល។ ប្រើជាបទសមាសរៀងពីខាងចុងនាមសព្ទឯទៀតក៏មាន, ដូចជា :
- គេហភូមិ (គេហៈភូម) ថ្នាក់ផ្ទះ ។
- ឋានន្តរភូមិ (ឋាន៉ន់-តៈរ៉ៈភូម) ថ្នាក់ងារការ, ថ្នាក់យសស័ក្តិ ។
- បច្ចេកភូមិ (ប៉័ច-ចេកៈភូម) ទីជាព្រះបច្ចេកពុទ្ធ ។
- ពុទ្ធភូមិ (ពុត-ធៈភូម) ទីជាព្រះពុទ្ធ ។
- អរិយភូមិ (អៈរ៉ិ-យៈភូម ឮ) ថ្នាក់របស់អរិយបុគ្គល, ថ្នាក់អរិយធម៌ ។ល។
-
ភូមិន្ទ
( ន.នាមសព្ទ )
[--មិន ]
or ភូមេន្រ្ទ
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ), សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ) )
(< ភូមិ + ឥន្ទ; < ភូមិ + ឥន្ទ្រ) អ្នកដែលជាធំជាងអស់ប្រជាជនលើផែនដី (ព្រះរាជា) ។ សព្ទថា ភូធន, ភូធរ, ភូធរេស ឬ ភូធរេស្វរ៍, ភូនាថ, ភូនាយក, ភូនេតា, ភូបតី, ភូបាល, ភូបេន្ទ្រ, ភូបេស ឬ ភូបេស្វរ៍, ភូភុជៈ, ភូមិន្ទ, ភូមិប; ភូមិស្សរៈ, ភូមេន្ទ្រ, ភូមេស ឬ ភូមេស្វរ៍, ភូវន័យ, ភូវនាថ, ភូវនាយក, ភូសក្ក ឬ ភូសក្រ... ទាំងអស់នេះប្រែថា ព្រះរាជា ដូចគ្នា ប្លែកបន្តិចបន្តួចតែរាជសព្ទធំតូចជាងគ្នាប៉ុណ្ណោះ, ត្រូវប្រើពាក្យថា ព្រះ ដាក់នាំខាងដើមផ្សំផង, តែបើប្រើក្នុងកាព្យមិនបាច់ដាក់ពាក្យថា ព្រះ ផ្សំក៏បានខ្លះ ដោយសម្រួលពាក្យចួន ។
-
ភូមិបាល
( ន.នាមសព្ទ )
[--មិ-- ]
( បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
(ភូមិ + បាល) ឈ្មោះក្រុមក្នុងក្រសួងរាជការ មានមុខងារនាទីខាងកាន់កាប់បញ្ជីដីភូមិ និងដីស្រែចម្ការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ : ការិយាល័យនៃភូមិបាល, ចាត់ភ្នាក់ងារភូមិបាលឲ្យទៅអង្កេតដីចម្ការដែលកើតហេតុ ។
-
ភូមិសាស្ត្រ
( ន.នាមសព្ទ )
[ភូ-មិសាស]
( សំ.សំស្រ្កឹត ( ភាសាសំស្រ្កឹត ), បា.បាលី ( បាលីភាសា ) )
(ភូមិ + ឝាស្ត្រ; ភូមិ + សត្ថ) គម្ពីរសម្ដែងអំពីផែនដី, អំពីភូមិប្រទេសផ្សេងៗ, ក្បួននិយាយអំពីផែនទីលោក, ការនិយាយអំពីលក្ខណៈ, សភាព ឬប្រភេទនៃផែនដីជាដើម តាមរបៀបវិទ្យាសាស្ត្រ : រៀនភូមិសាស្ត្រ (បារ. Géographie)។
- ភូមិសាស្ត្រាចារ្យ គ្រូបង្រៀនភូមិសាស្ត្រ ។
- ភូមិសាស្ត្រិន អ្នកចេះភូមិសាស្រ្ត ។
Headley's Khmer-English Dictionary
-
ភូមិ
( n )
[pʰuum, pʰuumiʔ]
- detail »
village; country, place, region; earth, land
-
ភូមិ
( n )
[pʰuum, pʰuumiʔ]
- detail »
rank, status; level; class, cycle
-
ភូមិន្ទ
( adj )
[pʰuumin]
- detail »
to be royal.
-
ភូមិន្ទ
( n )
[pʰuumin]
- detail »
king