Khmer Dictionary: ស្ដេច
Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary Full Text Search
-
ករុណាវិសេស
( ន.នាមសព្ទ )
ពាក្យសម្រាប់មន្រ្តី ឬបណ្តារាស្រ្តទាំងពួងឆ្លើយស្ដេច បើឆ្លើយស្ដេចទ្រង់រាជ្យថា : ព្រះករុណាវិសេស ឬ ព្រះករុណាថ្លៃវិសេស ។
-
កាណ៌
( ន.នាមសព្ទ )
[ការ ]
(កណ៌ “ត្រចៀក”) សព្វថ្ងៃប្រើជារាជសព្ទ : ព្រះកាណ៌ “ត្រចៀកស្ដេច” ។
-
កេសរសីហៈ
( ន.នាមសព្ទ )
[--សីហៈ ]
សីហៈដែលមានកេសរ គឺសំណុំរោមវែងៗ ត្រង់ក ហៅ កេសររាជសីហ៍ ក៏បាន គឺកេសរសីហៈជាស្ដេចនៃម្រឹគទាំងពួង ។
-
ក្រសាល
( កិ.កិរិយាសព្ទ )
លេងលំហើយ (រ. ស.) : ស្ដេចទ្រង់ក្រសាល ។
-
ក្សត្រ
( ន.នាមសព្ទ )
[ក្ស័ត]
(ក្សត្រ, ក្សត្រិយ) ស្ដេច; បើតាមន័យខាងដើមកប្បប្រែថា “មេស្រែ” ។
-
ក្សត្រា
( ន.នាមសព្ទ )
ស្ដេចប្រុសដូចក្សត្រដែរ ។
-
ក្សត្រិយានី
( ន.នាមសព្ទ )
ស្ត្រីដែលមានពូជពង្សដ៏ប្រសើរ, ស្ដេចស្រីដែលមានពូជពង្សដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ ។
-
ក្សិណក្ស័យ
( ន.នាមសព្ទ )
[ក្សិណ+ក្ស័យ]
ការបាត់បង់សូន្យទៅក្នុងមួយស្របក់ គឺការស្លាប់ភ្លាម ។ សព្វថ្ងៃប្រើជា កិ. : ជីតាខ្ញុំក្សិណក្ស័យទៅហើយ គឺជីតាខ្ញុំស្លាប់ភ្លាមទៅហើយ (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) ក្ស័យ ផង) ។
- ក្សិណនោះ ន. (ក្សិណ+នោះ) ខណៈនោះ, ភ្លាមនោះ, គ្រានោះ, ដងនោះ, កាលនោះ (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) ខណៈ និង ក្សណៈ) ក្សិណនោះព្រះយមពន្រាយ លើសលែងសព្វសាយ ស្ដេចបើកព្រះនេត្រយល់ជាក់ ... (សាស្រ្ដាពាក្យកាព្យ សុបិនកុមារ) ។
-
ក្រុម
( ន.នាមសព្ទ )
(ក្រម; កម “លំដាប់”) លំដាប់; ប៉ែកដោយតំណែង, ដោយមុខ, ដោយសង្កាត់, ដោយពួក : ក្រុមរក្សាព្រះអង្គ, ក្រុមរាជតម្រួត, ក្រុមទាហានឆត្រយោង ។ល។
- ក្រុមមឿង (ក្រុម-ម៉ៈមឿង) ក្រុមអ្នករាជការរក្សាក្រុង : រាជការក្រុមមឿង ។
- ក្រុមវាំង (ក្រុម-ម៉ៈ វាំង) ក្រុមមន្ត្រីអ្នករក្សាការខុសត្រូវនៃពួកស្ត្រីក្នុងព្រះបរមរាជវាំង (មានតែក្នុងរជ្ជកាលពីដើម) ។ល។ ឋានន្តរស័ក្តិនៃព្រះអង្គម្ចាស់អង្គខ្លះ ដែលព្រះករុណាជាអម្ចាស់ជីវិតលើត្បូងទ្រង់ព្រះមេត្តាប្រោសតាំងជាទី ម៉ឺន ឬ ហ្មឺន, ឃុន, ហ្លួង, ព្រះ តាមលំដាប់ថ្នាក់គឺ
- ក្រុមម៉ឺន, ឬ - ក្រុមហ្មឺន,
- ក្រុមឃុន,
- ក្រុមហ្លួង,
- ក្រុមព្រះ (សុទ្ធតែអានថា ក្រុម-ម៉ៈ--), ហៅថា ស្ដេចតាំងក្រុម ឬព្រះអង្គម្ចាស់តាំងក្រុម; សាធារណជនតែងតែនិយាយថា ព្រះអង្គក្រុមម៉ឺន..., ព្រះអង្គក្រុមឃុន..., ព្រះអង្គក្រុមហ្លួង..., ព្រះអង្គក្រុមព្រះ...; ជួនកាលមានឋានន្តរផ្សំពីខាងចុងផង ដូចជា ព្រះអង្គក្រុមឃុនវិសុទ្ធពង្ស ជាដើម ។
-
កុសិនារា
( ន.នាមសព្ទ )
[កុសិ-នារា]
ឈ្មោះក្រុងជាទីនៅនៃស្ដេចមល្លរាជក្នុងមជ្ឈិមប្រទេស ក្នុងជាន់ពុទ្ធសម័យ; ព្រះសក្យមុនីគោតមទ្រង់ចូលបរិនិព្វានក្នុងឱទ្យានជិតក្រុងនេះ ។
Headley's Khmer-English Dictionary Full Text Search
-
ស្ដេច
( n )
[sdac]
- detail »
king, member of the royal family, royalty
-
ស្ដេច
( pvp )
[sdac]
- detail »
used before a verb of motion if the king is the subject.
-
ស្ដេច
( v )
[sdac]
- detail »
to go, come, depart, walk (3) + ADJn the king / prince of ...
Eg. ក្មេងនេះចំជាស្តេចខូច : This child is very bad (lit. `...the king of naughtiness')
Headley's Khmer-English Dictionary Subentry Full Text Search
-
ថ្ងៃស្ដេច
[tŋay sdac]
good day, lucky day (esp. used by fortunetellers)
-
ព្រះស្ដេច
[preah sdac]
title given to an official of the royal household who is in charge of religious affairs; his full title is ឧកញ៉ាព្រះស្តេចសុរិន្ទ្រាធិបតី
-
ភ្លេងគំនាប់ស្ដេច
[pleeŋ kumnoap sdac]
royal national anthem
-
ស្ដេចស្ដែង
[sdac sdaeŋ]
true / real king
-
ស្ដេចស្រី
[sdac srǝy]
queen
-
ស្ដែងស្ដេច
[sdaeŋ sdac]
See:ស្ដេចស្ដែង -
ស្ដេចគំលង់
[sdac kumlʊəŋ]
The Leper King (Cambodian ruler during the Angkor Period)
-
ស្ដេចចង់
[sdac cɑŋ]
The king desires .... (name of a traditional game which is played by two groups and a neutral player. In one version of this game a member of one group whispers the name of a member of the opposite group to the neutral player. If the person whose name was whispered is the next one who comes to whisper a name, his / her group loses)
-
ស្ដេចដំរីសឹក
[sdac dɑmrəy sǝk]
royal war elephant
-
ស្ដេចត្រាញ់
[sdac traɲ]
former high-ranking Cambodian administrative and military official in charge of a ដី់ there were five of these who were responsible for the defense of the kingdom (col. ស្ដេចក្រាញ់ )